Hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành là một bệnh mạn tính, diễn biến đột ngột theo từng đợt. Tuy nhiên nếu người bệnh kiên nhẫn điều trị lâu dài thì bệnh có thể thuyên giảm hoàn toàn.
Hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành là gì?
Những bệnh lý về thận đều có những triệu chứng đặc trưng, trong đó hội chứng thận hư ở người trưởng thành là triệu chứng tương đối nguy hiểm. Theo nhận định của các chuyên gia, hội chứng thận hư là một hội chứng lâm sàng và sinh hóa, tổn thương chỉ xuất hiện khi có tổn thương ở cầu thận. Hội chứng có thể xuất phát từ nhiều bệnh lý khác nhau gây nên, đặc trưng là những biểu hiện như phù, protein niệu cao, protein máu giảm. Ngoài ra người bệnh còn bị rối loạn lipid máu và có thể bài tiết ra mỡ nếu triệu chứng trở nặng.
Thận khỏe mạnh đóng vai trò lọc và đào thải các chất dư thừa qua đường bài tiết, nhờ đó mà lượng protein trong nước tiêu luôn ơ mức ổn định. Tuy nhiên do cơ chế tái hấp thu protein ở thận ở những người mắc hội chứng thận hư nguyên phát mà nồng độ protein vượt ngưỡng 3,5g/24 giờ. Nồng độ protein càng cao trong nước tiểu thì màu nước tiểu sẽ trở nên đục, lượng bọt nhiều, người bệnh ít buồn tiểu hơn, thay vào đó lượng nước tích tụ trong cơ thể khiến cân nặng tăng nhanh hơn bình thường. Phù nề cũng là một trong những đặc trưng ở người mắc bệnh thận hay hội chứng thận hư ở người trưởng thành.
Trung bình cứ mỗi quả thận bao gồm 1 triệu bộ lọc gọi là bộ lọc cầu thận, chức năng chính là làm sạch máu. Thận hoạt động tốt sẽ luôn giữ được những chất quan trọng như protein trong máu. Hội chứng này thường xảy ra ở tỉ lệ nam cao hơn nữ, tuy nhiên hội chứng không phổ biến ở người lớn mà thường gặp hơn ở người dưới 16 tuổi.
Đối tượng nguy cơ mắc hội chứng thận hư ở người lớn
Thận hư không phải là một căn bệnh phổ biến ở người trưởng thành, thực tế có những đối tượng nguy cơ cao gặp phải hội chứng này. Tỷ lệ 30% người lớn có khả năng mắc hội chứng thận hư nguyên phát. Trong đó bao gồm những đối tượng là:
- Người mắc những bệnh lý gây ảnh hưởng đến thận như: bệnh nhân tiểu đường, bệnh nhân mắc bệnh tự miễn như gout hoặc lupus, chứng thoái hóa dạng bột, người mắc phải các vấn đề ở cầu thận gây tổn thương đến thận.
- Lạm dụng kháng sinh hay thuốc giảm đau trong thời gian dài gây ra các rối loạn ở cơ quan lọc máu, bao gồm gan và thận, cụ thể là nhím thuốc chống viêm không steroid và đa số các loại thuốc kháng sinh
- Người mắc những bệnh lý về nhiễm trùng, các bệnh làm phá vỡ hàng rào rào miễn dịch của cơ thể như người nhiễm HIV, bệnh nhân viêm gan B, viêm gan C và một số trường hợp bệnh nhân bị sốt rét nhẹ.
- Nhóm người bị nghiện chất kích thích, do tác hại từ heroin mà thận sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, điều này sẽ dẫn đến triệu chứng xơ hóa cầu thận khu trú từng giai đoạn và làm hư thận.
- Phụ nữ đã từng mắc bệnh tiền sản giật trong thai kỳ cũng có nguy cơ mắc hội chứng thận hư nguyên phát
Nguyên nhân thận hư nguyên phát ở người trưởng thành
Xác định được nguyên nhân thận hư nguyên phát có thể hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả hơn. Phần lớn hội chứng thận hư ở người trưởng thành đều không có nguyên nhân nên mới gọi là hội chứng nguyên phát. Tuy nhiên những yếu tố có thể thúc đẩy khả năng hình thành tổn thương và gây hư thận như sau:
- Xơ chai cầu thận khu trú từng phần: đây là tình trạng cầu thận bị xơ hóa, trong đó một số cầu thận bất thường sẽ có khả năng làm hư thận lây lan. Người mắc bệnh xơ chai cầu thận bị tăng huyết áp rất thường xuyên, tình trạng cặn lắng nước tiểu cũng cao hơn người bình thường.
- Bệnh cầu thận tăng sinh tế bào trung mô: Là tình trạng thận hình thành những phức hợp miễn dịch đọng trên màng cơ bản của vi cầu thận. Những vấn đề bệnh nhân có thể gặp phải là tình trạng tăng huyết áp, nước tiểu lắng đọng hợp chất bất thường. Nguy cơ tiến triển từ tình trạng tăng sinh tế bào trung mô thành hội chứng thận hư có thể âm thầm hình thành mà không có triệu chứng cụ thể.
- Bệnh cầu thận màng: Ở những bệnh nhân đã từng mắc bệnh cầu thận màng có nguy cơ thận hư rất cao. Trong nước tiểu có nồng độ IgG đọng ở màng cơ bản vi cầu thận. Nguy cơ này chiếm từ 30 – 50% nguyên nhân thận hư nguyên phát ở người trưởng thành. Ban đầu bệnh không có những dấu hiệu hay triệu chứng bất thường nhận biết.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành
Những dấu hiệu ban đầu của hội chứng thận hư không rõ nhận diện, ngược lại người bệnh còn dễ nhầm lẫn các biểu hiện với những bệnh lý về thận thông thường. Khi mắc hội chứng này, thận sẽ không thể loại bỏ cả protein cùng với các chất thải khác ra khỏi cơ thể dẫn đến tình trạng tích nước và sưng phù . Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của bệnh thận hư và hội chứng thận hư nguyên phát, đồng thời cũng cảnh báo nguy cơ về các vấn đề sức khỏe khác. Trong đó những triệu chứng lâm sàng giúp nhận biết hội chứng này gồm có:
- Tình trạng tiểu ít: Tiểu ít là một trong những dấu hiệu của bệnh thận. Trung bình nếu như mỗi ngày lượng nước tiểu của bạn không trên 500ml cho thấy bạn đang bị nóng, thiếu nước hoặc mắc bệnh thận.
- Phù nề: Tình trạng phù có thể xảy ra ở một bộ phận nhất định, phổ biến nhất là ở chân, mắt cá hoặc cổ tay. Đây là dấu hiệu cơ thể tích nước, mức độ phù càng nhiều thì cơ thể bài tiết càng ít, lượng nước tiểu có thể giảm còn khoảng 200 -300ml / ngày.
- Dấu hiệu mất sức: Thận hư khiến cơ thể tích trữ độc tố và gây ảnh hưởng đến toàn thân. Bệnh nhân mắc hội chứng thận hư thường có màu da xanh xao, vàng vọt thiếu sức sống, kèm theo đó là cảm giác chán ăn, mệt mỏi.
- Tăng cân bất thường:Tình trạng tăng cân là một dấu hiệu không được quan tâm, nhưng ở bệnh nhân bị thận hư thường tăng cân rất bất thường. Mức tăng cân có thể lên đến 30kg trong vài tuần. Tuy nhiên cân nặng tăng do cơ thể bị phù và trữ nước, khác với những người tăng cân thể trạng, nếu ấn vào bề mặt cơ thể bệnh nhân bị thận hư sẽ thấy vùng da lõm xuống, mềm nhưng không đau.
- Huyết áp cao: Đây có thể là triệu chứng nhưng cũng là biến chứng nguy hiểm của bệnh thận hư. Huyết áp tăng bất thường, nhịp tim tăng nhanh là những dấu hiệu thường gặp nhất của những bệnh liên quan đến thận.
Các biến chứng của hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành
Thận hư nguyên phát là hội chứng nguy hiểm, ở người trưởng thành mặc dù không phổ biến xảy ra nhưng những ảnh hưởng của bệnh là rất nghiêm trọng nếu điều trị muộn. Khi thận hư, hàng loạt biến chứng có thể xảy ra là:
– Suy dinh dưỡng: Biến chứng suy dinh dưỡng xảy ra khi thận hư, khiến cơ thể không thể đào thải được chất độc và không hấp thu được dinh dưỡng. Ngoài ra do lượng lớn protein bị thiếu hụt trong máu nên người bệnh cũng dễ dàng bị suy dinh dưỡng, cân nặng tụt giảm. Tình trạng thiếu máu, tụt giảm hồng cầu trong máu diễn biến nhanh, từ đó dẫn đến thiếu hụt vitamin D và canxi.
– Đột quỵ hoặc tai biến: Đây là những biến chứng xuất phát từ tình trạng huyết áp cao. Thận hư làm cho cơ thể bị ứ muối và nước, từ đó người bệnh dễ bị tăng huyết áp và nếu huyết áp vượt quá mức dẫn đến tai biến hoặc đột quỵ. Đây đều là những biến chứng rất khó lường.
– Suy thận cấp: Biến chứng suy thận có khả năng xảy ra cao ở những bệnh nhân mắc hội chứng thận hư. Do không thể lọc máu nên lượng độc tố trong máu tăng cao và điều này dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Bệnh nhân cần được lọc máu khẩn cấp và điều trị hỗ trợ bằng máy thận nhân tạo.
– Bệnh thận mãn tính: Thận mãn tính là nguyên nhân và biến chứng của Hội chứng thận hư. Ban đầu chỉ là những tổn thương thận thông thường, theo thời gian thì thận sẽ thoái hóa và dẫn hình thành bệnh mãn tính. Trong trường hợp bắt buộc, bệnh nhân cần được lọc máu hoặc ghép thận.
– Nhiễm trùng: Nguy hiểm nhất là biến chứng nhiễm trùng máu, xuất phát từ tình trạng thận không thải được độc, cơ thể không bài tiết được dẫn đến các chất độc đi ngược lại vào máu. Hội chứng thận hư có nguy cơ cao nhiễm trùng máu so với những vấn đề thận khác.
– Cholesterol máu: Tình trạng tăng Cholesterol máu và triglyceride máu xảy ra khi mức độ protein albumin trong máu giảm vượt mức trung bình, điều này khiến cho gan sinh ra lượng albumin nhiều hơn. Nồng độ cholesterol và chất béo trung tính được gan giải phóng cũng ảnh hưởng đến hoạt động trao đổi chất của cơ thể.
– Nguy cơ đông máu: Đông máu là biến chứng không phổ biến ở những bệnh nhân mắc hội chứng thận hư nguyên phát. Tăng tình trạng đông máu sẽ gây ra hiện tượng huyết khối tĩnh mạch, đặc biệt là ở chân hoặc ở những vùng cơ thể khác. Nếu một bộ phận bất kỳ xảy ra đông máu không chỉ ảnh hưởng đến cục bộ mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Hội chứng thận hư nguyên phát có chữa được không?
Hội chứng thận hư được xem là một căn bệnh mạn tính, việc điều trị tương đối phức tạp và mất nhiều thời gian do thận đã tổn thương ở mức cơ bản không thể hồi phục hoàn toàn. Những triệu chứng của hội chứng này thường diễn biến đột ngột theo từng đợt. Vì thế khi điều trị, bệnh nhân được hướng dẫn chữa bệnh theo hai hướng là điều trị đặc hiệu và điều trị theo triệu chứng.
Khả năng tái phát hội chứng thận hư là rất lớn, do đó người bệnh phải theo dõi hướng điều trị lâu dài trong nhiều năm và đồng thời bản thận bệnh nhân cũng nên tuân thủ phác đồ của bác sĩ thì căn bệnh mới được kiểm soát. Hiện không có thuốc đặc trị hội chứng thận hư nguyên phát, mục tiêu điều trị là giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến và kéo dài thời gian tái bệnh, hạn chế tối đa những tổn thương thận.
Chẩn đoán hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành
Người bệnh được chẩn đoán mắc hội chứng thận hư nguyên phát khi có các yếu tố: Protein máu giảm dưới 60 g/lít, albumin máu giảm dưới 30 g/lít: Tăng cholesterol máu ≥ 6.5 mmol/lít: Có hạt mỡ lưỡng chiết, trụ mỡ xuất hiện trong nước tiểu: protein trong nước tiểu trên 3,5 g/24 giờ.
Thực hiện chẩn đoán hội chứng thận hư nguyên phát bằng nhiều cách, nhằm đánh giá mức độ tổn thương thận và đồng thời có hướng điều trị phù hợp với từng bệnh nhân. Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên các triệu chứng, cụ thể là thông qua những biểu hiện sưng phù toàn thân. Đồng thời bác sĩ điều trị cũng sẽ thực hiện một số xét nghiệm đánh giá chính xác quá trình chẩn đoán hội chứng thận hư dựa trên cơ sở, bao gồm:
- Xét nghiệm nước tiểu
- Xét nghiệm máu
- Sinh thiết thận
Trong suốt quá trình điều trị hội chứng thận hư, bệnh nhân thường xuyên phải thực hiện các xét nghiệm như đo lượng nước tiểu trong 24 giờ, đo cân nặng, huyết áp, kiểm tra thân nhiệt, xét nghiệm protein niệu hàng ngày, đo ure và reatinin trong máu, xét nghiệm công thức máu.
Điều trị hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành
Tùy thuộc vào mức độ thận hư nặng hay nhẹ, mức độ tổn thương là bao nhiêu mà bác sĩ điều trị sẽ có hướng điều trị cho bệnh nhân. Người bệnh có thể điều trị bệnh theo một trong hai hướng sau:
Điều trị đặc hiệu
Do thận hư sẽ khiến cơ thể thiếu hụt protein nghiêm trọng nên bệnh nhân cần có chế độ bù lại protein bằng cách tăng cường bổ sung nguồn protein trong thức ăn. Một số loại thuốc khác được sử dụng để hỗ trợ bệnh là thuốc lợi tiểu, thuốc giảm mỡ máu theo chỉ định của bác sĩ điều trị. Phương pháp này thường được chỉ định cho bệnh nhân mới mắc hội chứng thận hư và chưa có những biểu hiện quá mức nghiêm trọng.
Điều trị với liệu pháp corticoid: Nhóm thuốc prednisolon có thành phần corticoid thường được sử dụng trong đợt phát bệnh ban đầu. Nếu như sau khi dùng thuốc, kết quả điều trị tốt và những triệu chứng giảm nhẹ thì người bệnh sẽ được kê đơn tiếp tục điều trị với prednisolon cách ngày. Tiếp tục là những liều dùng giảm dần, corticoid chỉ được dùng trong thời gian ngắn bởi việc điều trị lâu dài có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm.
Với những bệnh nhân không đáp ứng điều trị với thuốc, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sinh thiết thận mới có thể tìm cách khắc phục những tổn thương bệnh học. Một số loại thuốc được sử dụng kết hợp trong thời gian này gồm có thuốc Cyclophosphamide, Chlorambucil, Azathioprine, hoặc Cyclosporine và A, Mycophenolate mofetil.
Điều trị triệu chứng
Việc cơ thể bị hụt một lượng lớn protein trong máu cũng như tổn thương ở thận có thể gây ra rất nhiều biến chứng. Hướng điều trị kế tiếp để khắc phục hội chứng thận hư nguyên phát là điều trị triệu chứng. Những biện pháp điều trị triệu chứng lúc này là rất cần thiết. Các lựa chọn điều trị triệu chứng đối thường là những cách sau:
- Giảm phù: Phù nề là triệu chứng hầu như bệnh nhân bị thận hư đều sẽ gặp phải. Để hạn chế tình trạng này xảy ra, người bệnh nên ăn nhạt tuyệt đối. Trung bình lượng muối mỗi ngày người bệnh bổ sung an toàn là khoảng 5g, bao gồm cả nước mắm, mì chính.
- Các loại thuốc lợi tiểu: Nhóm thuốc lợi tiểu được sử dụng để khắc phục tình trạng tiểu ít, tiểu rát khi bạn mắc bệnh thận . Dùng thuốc lợi tiểu theo chỉ định của bác sĩ điều trị, một số loại thuốc có thể trùng với nhóm thuốc trị bệnh tiết niệu nhưng ở mức điều trị mạnh mẽ hơn.
- Bù protein: Bằng cách bù protein cho cơ thể, người bệnh nên tăng cường nguồn protein trong thức ăn, chủ yếu là những nguồn đạm dễ tiêu hóa như cá, thịt gà hay các loại thịt gia cầm khác. Ngoài ra đạm thực vật cũng rất tốt cho bệnh nhân mắc bệnh thận.
- Phương pháp truyền plasma, albumin: Những cách điều trị này được xem là tốt nhất nếu bệnh nhân mắc hội chứng thận hư có nồng độ albumin trong máu dưới 10 g/l.
- Điều trị ổn định huyết áp: Nếu người bệnh có huyết áp trung bình hoặc cao huyết áp sẽ cần đến các loại thuốc kiểm soát huyết áp để bảo vệ thận. Những loại thuốc thường được sử dụng là nhóm thuốc ức chế men chuyển, bởi theo các nhận định y khoa thì nhóm thuốc này có thể làm giảm protein niệu.
- Kháng sinh: Thường được dùng trong điều trị triệu chứng viêm, nhiễm khuẩn. Nhóm thuốc này cũng không được chỉ định lâu dài vì có thể gây tác dụng phụ cho người bệnh.
- Các thuốc khác: Một số nhóm vitamin khác như Vitamin D2, canxi, các yếu tố vi lượng… sẽ được chỉ định khi cần thiết,nhằm hạn chế tác dụng phụ của corticoid và những ảnh hưởng của tình trạng protein niệu.
Cách đề phòng hội chứng thận hư nguyên phát
Nếu như bệnh nhân không được điều trị hội chứng thận hư nguyên phát triệt để thì bệnh vẫn có khả năng tái phát cao. Việc điều trị lâu dài là điều bắt buộc nếu bạn mắc phải hội chứng này, để phòng hội chứng thận hư nguyên phát xảy ra thì bệnh nhân cần lưu ý những nguyên tắc sau:
- Ngay cả sau khi điều trị, bệnh nhân vẫn cần được sự theo dõi định kỳ bởi các bác sĩ chuyên khoa.
- Người bệnh không được tự ý dùng các thuốc ức chế miễn dịch, đặc biệt là thuốc kháng sinh, lợi tiểu, giảm đau
- Đề phòng nguy cơ nhiễm lạnh đường hô hấp trên, viêm da do ngứa, gãy có thể gây nhiễm trùng.
- Nếu có biểu hiện của các bệnh trên cần khám và điều trị kịp thời.
- Người bệnh tuân thủ liều dùng thuốc, tuyệt đối không được bỏ thuốc, giảm liều thuốc.
Nếu bệnh nhân nhận thấy những dấu hiệu tái bệnh, cần đảm bảo thông báo kịp thời với bác sĩ. Đặc biệt là những bệnh nhân bị hư thận mạn tính, nhiều biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Chế độ ăn uống cho người mắc hội chứng thận hư nguyên phát
Thận hư nguyên phát là tình trạng tồn trữ lượng nước trong máu, khiến protein không được đào thải. Chế độ ăn uống rất cần thiết để giảm nhẹ những triệu chứng của bệnh. Một số nguyên tắc dinh dưỡng được bác sĩ chia sẻ là:
- Với những bệnh nhân đã có dấu hiệu suy thận ban đầu: Nếu như nồng độ ure, creatinin trong máu ở giới hạn cho phép thì người bệnh cần bổ sung tăng cường protein. Đảm bảo lượng protein cơ thể nhận được hàn ngày phải bằng lượng protein theo nhu cầu cơ thể và lượng protein bị hao hụt trong 24 giờ.
- Với những bệnh nhân đã bị suy thận: Nếu như bệnh nhân đã bị suy thận, chế độ dinh dưỡng rất quan trong. Trong bữa ăn, hàm lượng protein cung cấp hàng ngày sẽ phải thay đổi theo từng giai đoạn và mức độ tổn thương của thận.
- Với đối tượng trẻ em bị thận hư: Bữa ăn dinh dưỡng, đảm bảo cung cấp đủ năng lượng rất cần thiết đối với trẻ em mắc hội chứng thận hư. Việc kiêng cữ quá mức một số loại thực phẩm có thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng. Trong đó, bữa ăn nên đảm bảo cung cấp đủ vitamin, chất khoáng, nhất là calci.
- Ngoài ra, nguyên tắc cơ bản khi bệnh nhân mắc hội chứng thận hư là người bệnh cần phải ăn nhạt, giảm lượng natri. Người bệnh cũng cần hạn chế lượng kali trong thức ăn để không làm tăng kali máu. Kết hợp bổ sung rau xanh và các loại củ, quả, ngũ cốc rất cần thiết để tăng cường đề kháng cho cơ thể.
- Uống đủ lượng nước trung bình từ 1,5l nước mỗi ngày đáp ứng nhu cầu vận hành của thận, đam bảo chức năng lọc máu và đưa máu đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Thực tế hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành có thể tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Thận là cơ quan nắm giữ vai trò quan trọng, đặc biệt là trong cơ chế đào thải độc tố và bài tiết. Do đó nếu bệnh nhân nhận thấy những bất thường về sức khỏe, cần thăm khám và tiến hành điều trị càng sớm càng tốt.
Bài viết liên quan:
The post Tìm hiểu hội chứng thận hư nguyên phát ở người trưởng thành appeared first on TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG THUỐC DÂN TỘC.
Xem các khuyến mãi của Concung.com:
[atcoupon type="concung"]
0 Nhận xét
Đăng nhận xét